"Tarla fiyatına vatandaşa ürün satamazsınız"

Sebze ve meyve ticaretinde önemli değişikler içeren "Yeni Hal Yasası" taslağı, TBMM’de görüşülmesinin ardından Cumhurbaşkanlığına sunuldu.

Yeni yasa ile birlikte, "Enflasyon ile Mücadele Kapsamında" sebze ve meyve fiyatların aşağı çekilmesi hedefleniyor.

Yasa ile birlikte sebze ve meyvede komisyonculuk kalkıyor. Üretici birlikleri ve kooperatifler kuruluyor, ürünlerin tarladan direk olarak tüketiciye sunulması öngörülüyor.

Yeni Hal Yasası taslağına tepki gösteren Türkiye Sebze Halleri Federasyonu Genel Başkan Yardımcısı Faruk Akbaş İLKHA'ya önemli açıklamalarda bulunarak, herhangi bir alt yapısı olmayan uygulamanın, sebze ve meyve fiyatlarını düşürmeyeceğini; aksine daha da artıracağını savundu.

Yeni Hal Yasası ile ilgili kaygılarını dile getiren Akbaş, "Malumunuzdur yaklaşık bir ay önce hal kanunu tasarısı hazırlanıp Ticaret Bakanlığı tarafından meclis komisyonuna havale edildi. Biz yapmış olduğumuz incelemede, bu kanun tasarısının şu andaki hali hazırdaki esnafın bitmesine sebep olacağını, esnafın çok ağır bir mağduriyet ile karşı karşıya bırakılacağını öngördük. Bu çıkarılmak istenen tasarı kesinlikle büyük şirketlerin, büyük holdinglerin işine yarayacak, esnafı mağdur edecektir." ifadelerini kullandı.

"Üreticiler ürünleri için gerçek bir piyasa bulamayacak"

Yeni Hal Yasası ile birlikte komisyonculuğun ortada kalkacağına vurgu yapan Akbaş, "Komisyoncuların ortadan kalkmasıyla birlikte üreticiler de büyük bir mağduriyet yaşamış olacaktır. Üreticiler ürünleri için gerçek bir piyasa bulamayacaktır. Çünkü getirilmek istenen tasarıda üretici birlikleri ve kooperatiflerin faaliyete geçirilmesi isteniyor. Hâlihazırda böyle bir sistem olmadığından dolayı bu üreticilerin mallarının heder olmasına sebep olacaktır. Biz diyoruz ki komisyonculuk kalsın; bunun yanında üretici kooperatifleri ve birliklerde olsun. Birlikte çalışsınlar. Zaten kooperatifler, üretici birlikleri gerçek manada işlevsel hale geldiği zaman komisyonculuk kendi kendine kalkmış olacaktır." dedi.

"Dükkân hakları ve devirlerinin iptal edilmesi kesinlikle kabul edilecek bir şey değildir"

Uzun yıllardır komisyonculuk yaptıklarını ve bu uğurda çok ağır bedeller ödediklerine işaret eden Akbaş, "Babadan, dededen bu mesleği icra etmekteyiz. Bu dükkânlar bize babamızdan, dedemizden kaldı. Ağır bedeller ödeyerek bu dükkânları işletme hakkına sahip olduk. Dükkân hakları ve devirlerinin iptal edilmesi kesinlikle kabul edilecek bir şey değildir. Biz cumartesi günü esnafımızla birlikte AK Parti İl Başkanlığı'nı ziyaret ederek, il başkanlığına çekincelerimizi ifade ettik. Kanun tasarısının getirmiş olduğu güzellikler var, biz bunlardan tarafız. Bizim derdimiz biz demiyoruz ki, her şey bizim dediğimiz gibi olsun. Biz diyoruz ki birlikte oturalım, bu tasarıyı birlikte hazırlayalım. Hem esnafımız, hem üreticimiz mağdur olmasın; hem de vatandaşımız uygun fiyata mal alabilirsin. "dedi.

"Kimse bu esnafın mağduriyetine sebebiyet verecek bir yasayı çıkarmaya girişmesin"

Vatandaşın ürünleri ucuza almasının tek yolunun üretimin dengelenmesinden geçtiğine dikkat çeken Akbaş, "Üretimi dengelenmediğiniz zaman siz 10 tane kanunda çıkarsanız, fiyatları düşüremezsiniz. Arz- talep dengesine bağlı olarak fiyatlar tespit edilir. Bizim dileğimiz bir an önce aklıselimin hâkim olmasıdır. Milyonları ilgilendiren bir konuda, 'ben yaptım oldu' diyerek iş oldubittiye getirilmemelidir. Biz federasyonumuzla, Türkiye çapındaki haller ile de görüşme halindeyiz. Her zaman milletimizin yanında olmuşuz, olmaya da devam edeceğiz. Ama biz diyoruz ki, kimse bizi mağdur etmesin. Kimse bu esnafın mağduriyetine sebebiyet verecek bir yasayı çıkarmaya girişmesin. Bu hepimizin için çok ağır olur. Bizler, bu vatan için saat üçte evden çıkıyoruz. Çoluk çocuğumuzdan, yatağımızdan ayrılıp bu mesleği icra ediyoruz. Sebze, meyveyi sofralarınıza getirebilmek için ağır bedeller ödüyoruz. Vatanperver insanlarız. Bu vatanın evlatlarıyız, lütfen bize sahip çıksınlar. Bizimle görüşerek kanun tasarısı hazırlansın ve kanuna dönüşsün." dedi.

"Tarla fiyatına vatandaşa ürün satamazsınız"

Hal yasasının il olarak 2010 yılında çıktığını ama yürürlüğe girmediğini belirten Akbaş, "Çünkü yanlışlar vardı. Biz yanlışları ifade ettik, 2012'ye ertelendi. 2012'de yürürlüğe girdiği zamanda biz dedik, bu şekilde ürünlerin fiyatlarını düşüremezsiniz. O zaman bize dediler ki ‘Yasa yürürlüğe girdiği zaman vatandaş evine tarla fiyatına sebze, meyve götürecek’, böyle bir şey söz konusu olamaz. Bu girdiler söz konusu iken, hepsi iki katına çıkmış iken, son dönemdeki dolar artışından dolayı mazot, yakıt, ambalaj, gübre ve ilaç fiyatları 2 veya 3 katına çıkmışken, siz tarla fiyatına vatandaşa ürün satamazsınız. Böyle bir dünya yok.  Çünkü domates Antalya'da üretiliyor. Antalya'da üretilen sebze ve meyve işçilikle, nakliye ile geliyor, ambalajla geliyor ve gübreyle, ilaçla yetiştiriliyor." dedi.

"Eğer yanlış yapıyorsak bize en ağır cezai müeyyideler uygulansın"

Girdi fiyatları düşmeden fiyatların düşmeyeceğine yeniden dikkat çeken Akbaş, "Hiçbir şekilde bu girdiler düşmeden, bu fiyatlar düşmez. Ama getirilmek istenen yasada soğuk hava zinciri, yeni yeni ambalaj sistemleri, yeni yeni teknik sistemler var. Bunlar emin olun maliyet getirecektir.  Biz bugün bir şirkete ayda 15 veya 20 bin lira ödediğimiz zaman, biz bu kirayı domates üzerini vuracağız. Vatandaşın ucuza sebze meyve yemesini istiyorsanız, iki kere iki dört eder. Önce üretim dengelenecek, girdi maliyetleri düşürülecek. Ondan sonra aracılarda kontrol edilecek, denetlenecek, yanlış yapanlar varsa o yanlış yapanlara en ağır ve cezai müeyyideler uygulansın. Eğer yanlış yapıyorsak bize en ağır cezai müeyyideler uygulansın, hallerimiz kapatılsın. Biz kendi ellerimizle kapatırız. Ama yaşla kuru beraber yanmasın, vatandaş mağdur edilmesin." diye konuştu. (Abdurahman Uğurlu, Hüseyin Sayhar-İLKHA)