DTP KENTLER İÇİN İSİM DEĞİŞİKLİĞİ İSTİYOR

ederken, DTP milletvekilleri Gülten Kışanak, Ayla Akat Ata ve İbrahim Binici, bölgedeki kentlerden Diyarbakır’ın ‘Amed’, Şanlıurfa’nın ‘Rıha, Batman’ın ise ‘Elih’ adlarıyla değiştirilmesini istedi. Bölgede yaygın olarak kullanılan eski isimlerin iade edilmesi gerektiğini söyleyen DTP’li vekiller, halkın da bu konuda heyecanlandığını ve beklenti içerisine girdiğini ifade etti.
DTP Kadın Meclisi tarafından bir yıldır yürütülen ‘Namusumuz Özgürlüğümüzdür’ kampanyasının finali için Şanlıurfa’ya gelen DTP Grup Başkanvekili ve Diyarbakır Milletvekili Gülten Kışanak, Batman Milletvekili Ayla Akat Ata ve Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Binici, il binasında gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. Bölgedeki yerleşim yerlerine eski isimlerin geri verilmesi konusunun tartışılmaya başlanması ve Tunceli’nin adının Dersim olarak değiştirilmesi konusunda esen olumlu rüzgarın kendilerini umutlandırdığını söyleyen DTP’li vekiller, “Herkes şu anda büyük bir beklenti içerisinde. Gelişmeleri bizler de çok olumlu buluyoruz. Artık, vatandaş bize eski isimlerini almak için ne yapmaları gerektiğini soruyor, yürüyüş, eylem, imza kampanyası yapma isteklerini dile getiriyor. Bunun için, hükümetin bu konuda anlaşılır, net bir tavır sergilemesi, izlenecek yolu, uygulanacak takvimi açıklaması gerekiyor” dedi.

KIŞANAK: DİYARBAKIR’A BİZ DE ‘AMED’ DİYORUZ

DTP Grup Başkanvekili ve Diyarbakır Milletvekili Gülten Kışanak, günlük yaşamda vatandaşların da, kendilerinin de konuşurken Diyarbakır’a ‘Amed’ diye hitap ettiklerini söyledi. Günlük yaşamda meşru olan, yaşayan ve kullanılan ismin Amed olduğunu vurgulayan Kışanak, “Diyarbakır’a insanlar da, biz de Amed diye hitap ederiz. Diyarbakır’da halkla konuştuğunuz zaman, meşru olan, yaygın olan, günlük hayatta hala kullanılan ve yaşayan isim Amed ismidir. Halkın bu konudaki özleminin ve beklentisinin de farkındayız. Meşruiyet anlamında da Amed ismi günlük yaşamın içinde, hala kullanılan ve yaşayan isimdir. Bu birçok il için böyle. Somut çözüm olarak önerimiz 1923’te, Cumhuriyet kurulurken illerin, kasabaların, köylerin ismi neyse onu verilmesi yönündedir. Eğer yerleşik halk ‘Biz eski ismi değil yenisini istiyoruz’ diyorsa o talepte dikkate alınsın. Ama günümüzde gittiğimiz yerlerde halk bize eski ismi alabilmek için ‘Ne yapacağız’ diye soruyor. İnsanlar, yürüyüş, eylem, imza kampanyası yöntemleriyle isteklerini dile getirmek istediklerini söylüyor. Ama, bunlara gerek kalmadan, Cumhuriyet kurulurken yerleşim yerlerinin isimlerini baz alan bir düzenlemeye gidilmesiyle sorun çözülür” dedi.
Demokratik Açılım ile ilgili meclisteki görüşmeler sırasında İçişleri Bakanı’nın yerleşim yerlerine eski isimlerinin verilmesinin süreç kapsamında olduğunu söylediğini hatırlatan Kışanak, “Biz bunu olumlu bir gelişme olarak algılıyoruz. Bizim bu konudaki talebimiz oldukça net, yerleşim yerlerinin isimleri geçmişte neyse, bugünde ona dönsün. Şu dilden olsun, bu dilden olsun diye özel bir talebimiz yok. Talebimiz somut ve nettir, 1923’te Cumhuriyet kurulurken bu coğrafyada yerleşim yerlerinin isimleri tekrar iade edilsin” diye konuştu.
DTP Tunceli Milletvekili Şerafettin Halis’in, bir yıl önce meclise Tunceli’nin isminin Dersim olarak değiştirilmesi konusunda yasa teklifi verdiğini hatırlatan Kışanak, bu yönde ilk adımın da Dersim ile atılabileceğini, böylece aynı zamanda 1938 yılında yapılan katliamın da telafisi anlamını taşıyacağını ve bölge halkını memnun edeceğini kaydetti. Dersim konusundaki tartışmalar sürerken, insanların farklı kentlerde, kasaba ve köylerde heyecanlandığını ve eski isimlerini istemeye başladığını da dile getiren Kışanak, şöyle devam etti:
“Konuyu gündeme getiren hükümetin söylemlerinin kapsamını anlaşılır kılması gerekiyor. Hükümet, bu konuda açıklayıcı bilgiler sunmalı, teknik olarak bu sürecin nasıl işleyeceğini anlatmalı. Bu durum netleştikten sonra inanıyorum ki, bu bölgede halk köyüne, kasabasına, kentine gerçek tarihsel, eski ismini geri almak için gerekli çabanın içerisinde olacaktır. Hükümetin bu konudaki yaklaşımının ortaya çıkmasından ve hukuki sürecin nasıl işleyeceğinin belirlenmesinden sonra eminim ki, Diyarbakır’da, Batman’da, Siirt’te eski ismini isteyecektir.”

BİNİCİ: ŞANLI ZATEN KULLANILMIYOR, RIHA OLSUN

DTP Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Binici ise, Kurtuluş Savaşı’nda Fransızlara karşı verdiği mücadele nedeniyle 1984 yılında TBMM tarafından Şanlı unvanı verilmesine rağmen, kentte bu unvanın hiç kullanılmadığını ilçe ve köylerde de insanların şehre ‘Rıha’ diye hitap ettiğini söyledi. Kentin eski adının ‘Rıha’ olduğunu ifade eden Binici, ismin yeniden iade edilmesi gerektiğini ifade ederek şöyle konuştu:
“Şanlıurfa’nın ismi eskiden Rıha’ydı. Hala ilçe ve köylere gittiğinizde, şehre gelen insanlara ‘Nereye gidiyorsunuz’ diye sorunca, ‘Rıha’ya gidiyoruz’ yanıtını alırsınız. İnsanlar yıllar geçmiş olmasına rağmen Şanlı’sı çok yakın bir zamanda oluştu ama ne Urfa’ya, ne de Şanlıurfa’ya alışamadı. Dolayısıyla Urfa’nın gerçek ve tarihi ismi Rıha’dır. Burası peygamberler kentidir ve bu ismin tekrar iade edilmesi gerekir. Bu konudaki duyarlılığımız bölgesel değil tüm coğrafyayı kapsıyor ve sadece Kürtçe ile sınırlamıyoruz. Baktığımızda Karadeniz ve Eğe’de de değiştirilmiş isimler olduğunu görürüz. Onun için biz 1923 yılından itibaren değiştirilen tüm isimlerin yeniden iadesini istiyoruz. Bu konuda halka da gidilse aynı cevap alınacaktır ve bunu yasalaştırmak meclisin görevidir. Çıkıp, ‘Geçmişte ismini beğenmedim, hoşuma gitmedi, 90 yıldır dayatıyorum ama kabullendiremedim. Eski isimlerinizi iade ediyorum’ denilirse halk sevindirilir ve bu da Başbakan’ın görevidir. Ayrıca, isimlerin iadesi aynı zamanda açılımın da bir parçasıdır. Yerleşim yerlerinin eski isimleri insanlar tarafından sıkça kullanılıyor. Çok büyütmenin anlamı yok, eski isimler verilecek bu kadar basit."

ATA: HALKIN YÜZDE 98’İ BATMAN’A ‘ELİH’ DİYOR

DTP Batman Milletvekili Ayla Akat Ata da, yüzde 98’i Kürt olan ve günlük yaşamda Kurmançi lehçesinin konuşulduğu Batman’da insanların kentlerine ‘Elih’ diye hitap ettiğini söyledi. Eski isimlerin iadesinin tartışılmasıyla halkın heyecanlandığını dile getiren Ata, şunları söyledi:
“Batman birçok yönüyle tek karakter özelliğine sahip bir şehirdir. Örneğin, Batman’da sadece Kürtçenin Kurmançi lehçesi konuşulur. Halkın yüzde 98’i Kürt, Müslüman ve sünnidir. Birçok konuda tek karakter hakimdir. Bu kapsamda halkın yüzde 98’i, günlük yaşamda Kurmançi konuşur ve Batman’a da ‘Elih’ ismiyle hitap ederler. Günlük yaşamda sokaklarda Batman ismini duyamazsınız. Sokakta, halk arasında ‘Elih’ vardır ve öyle seslenirler. Yani bu isim halk içerisinde meşrudur ve gelinen süreçte meşru olan bir durumun yasal çerçevede düzenlenmesi söz konusudur. Halkımızda da bu konuda heyecan var. Nasıl olacağını, ne yapılacağını merak ediyor. Bunun için hükümetin biran önce, süreci uzatmadan yöntemi ve takvimi belirlemesi gerekiyor.