Yazın Serin, Kışın Sıcak Evler

Son günlerde başta Güneydoğu Anadolu bölgesi olmak üzere ülke çapında yaşanan yüksek sıcaklar, yazın serin tutma, kışın ise sıcak tutma özelliği olan toprak evleri yeniden gündeme getirdi. Toprak evleri konu hakkında yaptığı araştırmalarla tanınan Araştırmacı –Yazar Ramazan Özgültekin’e sorduk. Toprağın sıcak ve soğuğu geçirmeme özelliği olduğunu söyleyen Özgültekin, betonun tam tersine tek parça olduğundan dolayı sıcak ve soğuğu geçirmeme özelliği olduğunu söyledi. Özgültekin,” Toprak kısa zamanda sıcak ise soğuk, soğuk ise sıcak olma özelliği var. Beton ise uzun süre soğuğu ve sıcağı muhafaza ediyor.” dedi
Beton Şehrin Sıcaklığını Artırıyor
Beton binaların şehrin sıcaklığını da artırdığını belirten Özgültekin, “Eskiden böyle sıcaklar yoktu diyenler yanılıyorlar. Eskiden belki hava sıcaklıkları daha fazlaydı. Ama evler toprak olduğundan dolayı sıcaklar pek hissedilmezdi. Şimdi beton evler, asfalt yollar, klimalar şehrin sıcaklığını artıyorlar. Eskiden yaz, yaz; kış ise kıştı. Büyüklerimizin dediği gibi “Allah yazı yaz; kış ayını da kış etsin “
Toprak evler yapılırken tavan kısmında 35 cm. ara ile dizilen direklerin üzerine tahtalar çakıldığını belirten Özgültekin, “Tahtaların üzerine saz serilir. Sazın üzerine ise saman ile karıştırılmış Pışrunk dediğimiz çamur, onun üzerine ise toprak serilirdi. Toprak evlerde kullanılan Karataş’ın (bazalt), erkek ve dişi olmak üzere iki çeşittir. Erkek taşlar duvar yapımında kullanılır. Erkek taşların soğuk ve sıcağı geçirme özelliği yoktur. Dişi taşları ise delikli taşlardır ve avluların döşemesinde kullanılır. Bu taşlar yıkandığı zaman gözenekleri su ile dolar. Buda zeminin uzun süre serin kalmasını sağlar “ dedi
Geçmişte İnsanlar Taşı ve Toprağı İyi Kullanıyorlardı
Geçmişteki bilge insanların sıhhatleri için taşın nerede, toprağın nerede kullanılacağını çok iyi bildiklerini söyleyen Özgültekin, “ Eski insanlarımız kendi ailelerini yazın serin, kışın ise sıcak tutmak için tecrübeleri ile toprak ve taşı en iyi şekilde değerlendirmişlerdir. Yazın aşırı sıcaklardan korunmuşlar; kışın ise yağan 1–1,5 metre karda bile evlerinde soba kurmamışlardır. Kışın kürsü denilen 1 metre çapında, tahtadan yapılan içi ateş dolu kürsü ile tüm aile fertleri ısınmışlardır.
Serinlemek için kullanılan klimaların sağlıklı olmadığını söyleyen Özgültekin, “Toprak evler insan sıhhati için son derece sağlıklıdır. Son zamanlarda insanlar toprak evlere yönelip sıhhat buluyorlar “dedi.

Deniz Uğurlu/Siverek Gençlik Haber